geobilim n
nn
n
National Geographic dergisi ve TEMA Vakfı tarafından Türkiye’de çölleşmeyi gösteren ‘çölleşme haritası’ hazırlandı. TEMA Vakfı yetkilileri, yapılan araştırmalara göre, Türkiye’nin yüzde 89’unun hafif, orta, şiddetli ve çok şiddetli olmak üzere erozyon ve çölleşme riskiyle karşı karşıya kaldığını belirtti. Yetkililer, erozyona toprağın eğimli olması, yanlış arazi kullanımı, doğal bitki örtüsünün yok edilmesi, iklim değişikliği ile toprak ve yüzey özelliklerinin yol açtığını da belirtti.
n
Haritaya göre ülkenin yüzde 36.84’ünde çok şiddetli (koyu kırmızı ile gösteriliyor), yüzde 23.6’sında şiddetli (kahverengi ile gösteriliyor), yüzde 23.19’unda orta şiddetli (sarı bölümler) ve yüzde 5.48’inde hafif şiddetli erozyon (beyaz bölümler) görülüyor.
n
n
n
nAçık hava erozyon müzesi: Nallıhann n1/2.500 000 ölçeğinde hazırlanan haritada erozyon ve çölleşmenin görüldüğü yerler ayrıntılarıyla anlatılıyor.n nHaritada yer alan yazıda, ‘açık hava erozyon’ müzesi olarak nitelendirilen, irili ufaklı tepe ve vadilerden oluşan Nallıhan’ın bazı bölümlerinin bitki örtüsünden yoksun olduğu ve hala bölgede yoğun toprak erozyonu yaşandığı belirtiliyor.n nBurdur’da tepelik ve dağlık alanları kapsayan kuru ormanların büyük ölçüde tahrip edildiği, bölgede toprak kaybı yaşandığı vurgulanıyor.n nBölgede erozyonu tetikleyen en önemli unsur olarak sağanak yağışlar gösteriliyor.n nKonya’nın Karapınar bölgesinde kumul tepelerinin mera olarak kullanılmasının bitki örtüsünü zayıflattığı, toprağı tutan geven, yavşan ve sığır kuyruğu gibi bitkilerin sökülmesi ve rüzgarın hızının 110 kilometreye çıkmasıyla kumulların hareketlendiği vurgulanıyor.n nErzincan’ın kuzeyindeki Esence Dağları’nda kuru ve sıcak iklimin hüküm sürdüğü, kuzey bölümünde toprak kaymalarının görüldüğü belirtiliyor.n nHaritada Kahramanmaraş’taki Ahırdağı’nın önceleri sedir ormanı olduğu, ancak kontrolsüz kesim ve düzensiz otlatma yüzünden bölgenin bitki örtüsünden yoksun kaldığına dikkat çekiliyor.n nAhırdağı Havzası’ndan gelen sel ile çöküntü ve tortunun Menzelet Barajı ile Kahramanmaraş Ovası’nın sulanması, içme ve sulama suyunu karşılayan Ayvalı Barajı’nı etkilediği belirtiliyor.n n
nIğdır’da kum fırtınaların nHaritada yer alan yazıda, Erzurum’un Oltu bölgesinde düşük irtifalı sahalarda bitki örtüsünün zayıf olduğu belirtiliyor. Bölgede aşırı otlatma, dağlık coğrafya ve artan eğimin erozyon riskini, oluşan oyukların ise heyelan riskini artırdığı vurgulanıyor.n nAras Nehri boyunca yer alan tektonik bir çöküntü olan Iğdır’ın, çevresine göre daha düşük olan yağış alması ve kurak yaz, ılıman kış şartları nedeniyle mikroklima özelliği gösterdiği belirtiliyor.n nAralık ilçesinin batı ve güney batısında rüzgar erozyonu başladığı vurgulanıyor.n nKum fırtınalarının Aralık ilçesi ve çevresini tehdit ettiği kaydediliyor.
